رئالیسم در داستان های کوتاه بزرگ علوی

ریالیسم مکتبی است که در اواسط قرن نوزدهم در اروپا و آمریکا رواج یافت و تصویری از واقعیت‏های زندگی که شباهت زیادی با ادراک عادی ما از زندگی داشت، ‏آفرید؛ تصویری که با زبانی ساده و بی پیرایه، بازتاب دهنده واقعیت‏های ملموس جامعه است. بعداز نهضت مشروطیت و آشنایی ایرانیان با فرهنگ و تمدن غربی، ریالیسم به ایران پا گذاشت و در رمان و داستان کوتاه تجلی خاص یافت. بزرگ علوی که از دانشجویان اعزامی به اروپا بود پس از آشنایی با آثار نویسندگان بزرگ ریالیست در آثارش نگرش واقعگرایانه به زندگی و جامعه پیرامون خود ابراز داشت. وی در کنار صادق هدایت از نویسندگانی بود که بانی نوعی قصه ریالیستی شدند آن‏ها با ورود به صحنه اجتماع، افکار و عقاید تازه و منتقدانه ای را رواج دادند. یافته ها حاکی از آن است که علوی در نوشته‏هایش، با توجه به موقعیت اجتماعی و سیاسی خاص کشورمان، آثار اجتماعی، انتقادی و سوسیالیستی پدیدآورده است. در بررسی آثار ریالیستی، عناصر ریالیستی از جمله مقوله‏های مهمی است که با جانشینی در داستان‏ها سهمی بسزا در ریالیستی کردن اثر ‏دارد. علاوه بر تحلیل اجتماعی و مشکلات و نابسامانی های جامعه مهم‏ترین عناصر در این مبحث، فضاسازی مناسب، توصیفات، توجه به جزییات و شخصیت پردازی است به نحوی که تاثیر عمده ی این عناصر در آثار ریالیستی مشهود است. رساله حاضر به بررسی چهار مجموعه داستان کوتاه بزرگ علوی و بررسی میزان گرایش به ریالیسم در این داستانها، می پردازد. دریافت های نگارنده حاکی از یکسان نبودن نگرش ریالیستی در آنهاست. "چمدان" تحت تاثیر رمانتیسم،"ورق پاره های زندان "و" نامه ها" با گرایش قوی به ریالیسم و" میرزا "تا حدودی با نگرش ریالیستی پرداخته شده است.